KOMPETENTLI YONDASHUV ASOSIDA BO‘LAJAK FIZIKA O‘QITUVCHILARINI ILMIY-TADQIQOT FAOLIYATGA TAYYORLASH METODIKASINI TAKOMILLASHTIRISH
Fizika o‘qituvchilarini ilmiy-tadqiqot faoliyatiga tayyorlash — bu nazariy bilim, amaliy ko‘nikma va innovatsion texnologiyalar integratsiyasiga asoslangan kompleks jarayondir. Mazkur metodika o‘qituvchilar kompetensiyasini oshirish orqali ta’lim sifati va o‘quvchilarning ilmiy qiziqishini sezilarli darajada rivojlantiradi.
“Kompetentli yondashuv” — bu ta’lim jarayonida faqat bilim berishga emas, balki o‘quvchida real hayotda qo‘llay oladigan kompetensiyalarni (bilim–ko‘nikma–malaka–munosabatlar uyg‘unligi) shakllantirishga qaratilgan yondashuvdir.
Bu yondashuvga ko‘ra, o‘quvchi:
faqat faktlarni yodlab olmaydi,
balki ularni amaliyotda qo‘llay oladi, muammolarni mustaqil hal qiladi,
muloqot qiladi, tahlil qiladi, ijod qiladi,
hayotiy vaziyatlarda to‘g‘ri qaror qabul qiladi.
🧩 Kompetentli yondashuvning asosiy turlari
Tayanch kompetensiyalar (barcha fanlar kesimida shakllanadigan)
Kommunikativ kompetensiya
Axborot bilan ishlash kompetensiyasi
Ijtimoiy faol fuqarolik
Shaxsiy va o‘zini o‘zi rivojlantirish
Milliy va umuminsoniy qadriyatlarga sodiqlik
Matematik savodxonlik, fan va texnika asoslari
Fanga oid (maxsus) kompetensiyalar
Masalan, matematika fanida: masalalarni tahlil qilish, modellashtirish va yechim topish.
O‘quvchini haqiqiy hayotga tayyorlaydi.
Mustaqil fikrlashni kuchaytiradi.
Bilimdan ko‘ra amalga oshirish ko‘nikmasini rivojlantiradi.
Zamonaviy ta’lim standartlariga mos keladi (O‘zbekiston DTS, xalqaro PISA talablariga yaqin).
amaliy topshiriqlar, loyiha ishlari;
muammo asosida o‘qitish;
guruhda ishlash, rolli o‘yinlar;
hayotiy vaziyatlar asosidagi savollar;
tahlil, taqqoslash, xulosa chiqarish faoliyatlari.
STEAM-integratsiya
Fizika tajribalarini texnologiya, muhandislik va matematika bilan bog‘lash.
Project-Based Learning (PBL)
Fizik hodisa asosida loyiha ishlab chiqish va himoya qilish.
Inquiry-Based Learning (IBL)
Savol berish, tajriba rejasini tuzish, natijalarni tahlil qilish.